Usvajajući rezoluciju koju je predložila Slovenija a podržale sve članice EU i mnoge druge zemlje svijeta, Ujedinjene nacije proglasile su 20. maj Svjetskim danom pčela sa ciljem da se podigne svijest o značaju tih insekata i upozori na smanjenje broja pčela u svijetu.

Odluku o obilježavanju Svjetskog dana pčela Generalna skupština UN donijela je krajem decembra.

Rezolucijom 155 ko-sponzora, uključujući Evropsku uniju, SAD, Kinu i Rusiju, predviđeno je da se Svjetski dan pčela obilježava „kroz edukaciju i aktivnosti usmjerene na podizanje svijesti o značaju pčela i drugih opraščivača, na opasnosti sa kojima se suočavaju, kao i njihov doprinos održivom razvoju“.

Pčele i drugi oprašivači od ključnog su značaja za globalni lanac ishrane. One ne samo da osiguravaju bezbednost u hrani, nego i obavljaju ekonomske aktivnosti vredne 577 milijardi dolara, procijenila je Međuvladina naučno-politička platforma o biodiverzitetu i uslugama ekositema (IPBES).

Ti insekti su ključni dio mnogih ekosistema i dobar su indikator stanja zdravlja ekosistema.

Broj oprašivača u Evropi smanjen je u poslednjih 30 godina za tri četvrtine. Iako nije sasvim jasno zašto je to tako, mnogi naučnici smatraju da je odlučujući bio rast upotrebe pesticida neonikotinoida.

Taj pesticid koji je u širokoj upotrebi djeluje na nervni sistem insekata, težinu i reproduktivni sistem. Obično se koristi za prskanje sjemena prije sijanja ali biljke aposrbuju manje od 20% hemikalije a ostalo završi u prirodnoj sredini.

Slovenija je 2011. zabranila upotrebu neonikotinoida i prva je članica EU koja je to uradila. EU je pak uvela moratorijum na tri neonikotinoida 2013. i sada razmatra potpunu zabranu.

Pčelarstvo je ukorijenjeno u kulturi Slovenije i ta zemlja tri godine predvodi napore u UN za zvanično uvođenje Svjetskog dana pčela. Prije glasanja na plenumu, rezolucija o tome jednoglasno je sredinom novembra u Ekonomskom i finansijskom odboru UN.

Zamjenik slovenačkog premijera Dejan Židan pozdravio je uvođenje dana pčela. „Pčele i drugi oprašivači konačno imaju mjesto koje zaslužuju, s obzirom na njihov značaj za svijet i čovječanstvo. Proglašavanje Svjetskog dana pčela dokaz je da postoji volja da se preduzme akcija“, rekao je Židan.

„To je samo početak teškog procesa zaštite pčela u drugih oprašivača. Da bi bili uspješni, moramo da okupimo vlade svih zemalja, poslovnu zajednicu i civilno društvo“, istakao je slovenački zvaničnik.

Židan je dodao: „I moramo da uradimo više a ne samo da pričamo – moramo da preduzmemo konkretne aktivnosti da unapredimo brigu o pčelama i podstaknemo razvoj pčelarstva – svuda, uključujući u zemljama u razvoju“.

Slovenija namjerava da osnuje međunarodnu školu pčelarstva u kojoj će se pčelari iz cijelog svjeta obrazovati i dijeliti znanje o pčelama i pčelarstvu.

Jedan od 200 Slovenaca je pčelar i Slovenija je među zemaljama sa najvećim udjelom pčelara u populaciji u svijetu.